Hoe Maak je Een HEPA Filter Schoon?

Kun je een HEPA filter wassen, of vermindert daardoor de reinigende werking van het filter?

HEPA filters verwijderen deeltjes zoals stof, allergenen en schimmels uit de lucht, maar ze verliezen aan kwaliteit zodra ze verstopt raken. Eenmaal verzadigd gaat de kwaliteit van de HEPA filter sterk naar beneden.

Aangezien HEPA filters zowel in stofzuigers, luchtreinigers en andere producten zit, kan het vervangen ervan een grote kostenpost worden. Ook kan het vinden en bestellen van de juiste (zelfde) HEPA filters soms problemen opleveren. Dit zijn terechte zorgen, en je vraagt je misschien af hoe je een HEPA filter zelf kunt schoonmaken in plaats van het talloze keren te vervangen.

Dit artikel gaat in op waar HEPA filters van zijn gemaakt en onderzoekt verschillende soorten HEPA filters om beter te begrijpen of ze schoongemaakt kunnen worden. Daarnaast wordt er beschreven hoe je het beste de HEPA filters kunt schoonmaken.

Waar zijn HEPA filters van Gemaakt?

HEPA filters, of hoogrendement fijnstoffilters, worden aangeprezen in hoe goed ze schadelijke deeltjes kunnen filteren, niet in hoe ze gemaakt worden. Om aan de HEPA norm te kunnen voldoen moet een filter 99,97 procent van de deeltjes die 0,3 micron (of micrometer) groot zijn uit de lucht opvangen. Dit betekent echter dat deeltjes kleiner dan 0,3 micron zich niet in het HEPA filter nestellen.

In de praktijk zijn HEPA filters gemaakt van allerlei soorten materialen, waaronder glasvezels, dierlijk haar, plantaardige vezels, synthetische vezels (zoals polyester of nylon), synthetisch schuim, metaalwol, of metalen en folies. Deze vezels worden willekeurig samengeplakt en samengeperst tot papierachtige vellen. De vellen worden geplooid om het oppervlak waar de lucht doorheen stroomt te vergroten, en op een frame van karton, plastic, hout of metaal gemonteerd.

Fabrikanten kunnen andere elementen aan een HEPA filter toevoegen, zoals een voorfilter om grotere deeltjes eerst te filteren, actieve kool om geuren en gassen te helpen verwijderen of een bepaalde chemische behandeling om deeltjes aan de vezels te laten kleven.

Waar Worden HEPA filters Gebruikt?

Oorspronkelijk werden HEPA filters gebruikt in onderzoeks- en industriële bedrijven. Ze werden speciaal ontwikkeld om radioactieve deeltjes uit de lucht te verwijderen in nucleaire testlaberatoria. Tegenwoordig duiken HEPA filters op in een verscheidenheid aan consumentenproducten. Onder andere:

• Luchtreinigers
• Stofzuigers
• HVAC-systemen
• Auto’s

Hoe wordt een HEPA filter nornalitair gebruikt?

Een goede luchtkwaliteit binnenshuis is belangrijk, vooral voor mensen met een minder sterk immuunsysteem, zoals baby’s en bejaarden. Deeltjes zoals stofmijten (en hun uitwerpselen), schimmels en andere allergenen in de lucht kunnen gezondheidsproblemen zoals allergie en astma uitlokken.

Een HEPA filter in je ventilatie, luchtreiniger of stofzuiger is ontworpen om deeltjes uit de lucht te filteren in een poging de luchtkwaliteit te verbeteren. Beperkte studies hebben erop gewezen dat luchtreinigers met HEPA filters helpen de hoeveelheid deeltjes in de lucht te verminderen.

Veel schadelijke verontreinigende stoffen, zoals in de lucht zwevende chemicaliën of rook, zijn echter veel kleiner dan een HEPA filter kan opvangen. Er is ook een mogelijkheid dat, gezien al het fijnstof dat zich op een HEPA filter verzamelt, dit de juiste omstandigheden zijn voor schimmels. een studie in Korea liet zien dat schimmel op een HEPA filter kan groeien (Kim et al., 2014) en mogelijk weer in de lucht kan vrijkomen.

Kan je een HEPA filter Schoonmaken?

Als op je HEPA filter niet specifiek vermeld staat dat het wasbaar of “permanent” is, dan is het antwoord nee. Je kunt het filter in water afspoelen, overtollig stof eraf tikken of met een stofzuiger wat stof verwijderen, maar dit kan het gaas beschadigen waarmee het filter deeltjes uit de lucht kan halen. Zelfs als het filter er onbeschadigd uitziet, zullen sommige van de vezels gebroken of uitgerekt zijn. Je eindigt met een enigszins schoon uitziend filter dat zijn werk van filteren niet goed doet.

Als de vezels uitgerekt of gescheurd zijn, ontstaan er spleten in het filter die groot genoeg zijn om deeltjes door te laten.

Als het filter op de markt gebracht wordt als wasbaar of permanent, dan is het mogelijk dat je het kunt wassen of schoonmaken. Er is echter geen standaard voor wasbare HEPA filters, en er zijn geen onderzoeken afgenomen die testen hoe goed deze filters werken nadat ze gewassen zijn. Het is mogelijk dat de fabrikant een methode gevonden heeft om filtervezels te maken die door schoonmaken niet beschadigd raken, maar er is echt geen manier om dat zeker te weten, dus je neemt een risico.

Waarom kan het schoonmaken van een HEPA filter een slecht idee zijn?

Zoals besproken, zal het schoonmaken van een HEPA filter vrijwel zeker schade toebrengen aan het uiterst fijne gaas van vezels dat het filter zijn werk laat doen. Maar zelfs als je er 100 procent zeker van kon zijn dat het filter door schoonmaken niet beschadigd zou raken, zijn er nog andere redenen waarom het schoonmaken van een HEPA filter geen goed idee is.

• Een filter schoonmaken is een vies klusje. Tenzij je het filter naar buiten brengt om het schoon te maken, is de kans groot dat de handeling van het schoonmaken verontreinigende stoffen in je huis terug brengt. Die verontreinigende stoffen kwijt raken is de reden waarom je in de eerste plaats een HEPA filter wilt gebruiken. De verontreinigende stoffen die weer in de lucht komen, kunnen ook eventuele schimmels bevatten die op het filter verbleven.
• Je kunt een deel van de verontreinigende stoffen uit het filter inademen. Zelfs als je je HEPA filter buiten schoonmaakt, zullen sommige deeltjes van het filter in de lucht komen terwijl je het schoonmaakt. Tenzij je een masker draagt, kun je die verontreinigende stoffen inademen, wat een allergische reactie kan opwekken.
• Je hebt een filter nodig om een filter schoon te maken. Als je een stofzuiger gebruikt om een HEPA filter schoon te maken, moet de stofzuiger ook een HEPA filter hebben, anders kan het de deeltjes uit een vuile filter niet binnenhouden. Het zal vervolgens al die deeltjes in de lucht verspreiden. En als de stofzuiger wel een HEPA filter heeft, wat gebruik je dan als het tijd is om deze schoon te maken?
• Het filter moet helemaal droog zijn voor gebruik. Een nat HEPA filter kan schimmelvorming op het filteroppervlak veroorzaken. Door de fijne mazen van vezels in een HEPA filter hebben ze veel tijd nodig hebben om te drogen (fabrikanten raden minstens 24 uur aan). Deze tijd ben je dus geen lucht aan het filteren.

Hoe maak je een HEPA filter schoon als het toch moet?

De algemene aanbeveling is dat HEPA filters vervangen moeten worden, niet schoongemaakt. Maar als je een HEPA filter moet schoonmaken, zijn er twee manieren om dat te doen. Welke methode je gebruikt hangt af van het type HEPA filter dat je gebruikt. Omdat er geen officiële normen voor wasbare HEPA filters zijn, zijn er ook geen vastgelegde termen voor de soorten wasbare filters. Fabrikanten hebben echter met enige consistentie twee marketingtermen aangenomen: wasbaar en permanent.

Een wasbaar HEPA filter maak je schoon door het af te spoelen onder koud water. Je moet oppassen dat je het filtermateriaal niet aanraakt, maar het alleen met water in aanraking laat komen. Laat het filter helemaal drogen voor je het weer terugplaatst. Sommige filters hebben speciale gebruiksaanwijzingen. Zo mogen sommige filters van stofzuigers alleen aan de buitenkant van het filter gewassen worden, waarbij je erop moet letten dat het centrale gedeelte van de bus niet nat maakt.

Een HEPA filter dat als “permanent” in de handel gebracht wordt, moet schoongemaakt worden door voorzichtig met een stofzuiger stof en vuil van het oppervlak van het filter weg te zuigen. Water mag niet gebruikt worden voor dit soort filters.

Andere manieren om de luchtkwaliteit binnenshuis te verbeteren

Hoewel een HEPA filter beweert deeltjes uit de lucht te verwijderen en je luchtkwaliteit binnenshuis te verbeteren, kunnen ze duur zijn, vooral als je de doorlopende kosten van vervanging in ogenschouw neemt. Er zijn enkele andere manieren om de luchtkwaliteit in je huis te verbeteren, waaronder goedkope methoden om de luchtverontreiniging binnenshuis te verminderen:

• Verwijder vervuilende bronnen. Laat rokers buiten roken, en beperk huisdieren tot bepaalde kamers.
• Maak regelmatig schoon. Stofzuig en veeg oppervlakken af om deeltjes die uit de lucht zijn neergedaald te verwijderen.
• Open de ramen voor betere ventilatie als het weer het toelaat en de omstandigheden buiten veilig zijn. Frisse lucht in het huis laten, vooral tijdens het gebruik van chemische huishoudelijke producten, is een goed idee, tenzij je naast een drukke weg woont.

Conclusie

Zonder degelijk onderzoek om aan te tonen dat het schoonmaken van een HEPA filter met water of een stofzuiger de prestaties ervan niet vermindert, is het niet aan te bevelen je HEPA filters schoon te maken. Als het toch moet, let er dan op dat je een HEPA filter gebruikt dat als wasbaar of permanent verkocht wordt, en gebruik de juiste schoonmaakmethode voor het type dat je koopt.