Of het nu gaat om een goed geschroeide steak of een omelet om Gordon Ramsay te doen wenen, een koekenpan van topkwaliteit is de sleutel tot een perfecte maaltijd. De beste koekenpan is gemaakt van hoogwaardig staal, ijzer of aluminium, met een goede dikke bodem en zijkanten voor gelijkmatige warmteoverdracht. Gietijzeren en roestvrijstalen pannen zijn ideaal voor inductie, maar anti-aanbak en keramiek hebben zo hun eigen voordelen. Wat je voorkeur ook is, onze koekenpannendeskundige heeft haar favoriete Nederlandse pannen op een rijtje gezet.
Waar moet je op letten?
Hoewel je misschien denkt dat elke koekenpan hetzelfde is, zijn er veel verschillende mogelijkheden om aan verschillende kookstijlen tegemoet te komen. Hier zijn enkele kenmerken waarvan we denken dat het de doorslag zal geven.
Antiaanbaklaag
Een anti-aanbakpan is meestal gemaakt van aluminium of staal, bekleed met een antiaanbak- of teflonlaag. Deze pannen gaan niet zo lang mee als stalen of ijzeren pannen en mogen niet gebruikt worden voor langdurig koken op hoog vuur, want dat kan de antiaanbaklaag beschadigen. Ze zijn het best geschikt voor het koken van delicate soorten voedsel, zoals eieren of vis.
Prijs
De prijs van koekenpannen varieert van €12 tot meer dan €120. Wat je budget ook is, er is een pan in jouw prijsklasse, hoewel je de kwaliteit zult zien toenemen rond de €40.
Bruinen
De ‘maillardreactie’ is de naam die gegeven wordt aan de chemische reactie die optreedt wanneer suikers in voedsel gereduceerd worden om eten perfect te bruinen. Pannen van gietijzer en roestvrijstaal zijn het best om eten bruin te bakken, maar je krijgt topresultaten door je pan voor te verwarmen met een flinke scheut koolzaad-, kokos- of rijstvliesolie.
Vaatwasmachinebestendig
Hoewel je je koekenpan het beste met de hand kunt afwassen, zijn roestvrijstalen pannen je beste keuze als je ze in de vaatwasser wilt kunnen doen. Pannen met antiaanbaklaag kunnen soms wel in de vaatwasser, maar de antiaanbaklaag blijft langer intact door zachtjes met de hand te wassen. Gietijzer mag nooit in de vaatwasser.
Multifunctioneel gebruik
Als je een koekenpan wilt die ook in de oven kan, kies dan iets met een kortere steel. Zo kan je koekenpan ook als taart- of pizzapan gebruikt worden.
Gewicht
Koekenpannen zijn hompen metaal. Dat betekent dat ze vaak behoorlijk zwaar zijn. Pannen met antiaanbaklaag zijn meestal het lichtst, maar blauwstalen, roestvrijstalen of SolidTeknics AUS-ION pannen zijn een goede optie als je van gietijzer houdt maar een hekel hebt aan het gewicht.
Wat je krijgt als je meer uitgeeft
Heb je je ooit afgevraagd waarom mensen €200 uitgeven aan een koekenpan als ze een koopje van €12 kunnen pakken? Dit is waarom.
Kwaliteit
Als je de goedkoopste en de duurste koekenpan naast elkaar zet, zul je waarschijnlijk merken dat de bodem en zijkanten van de duurdere optie dikker zijn. Een koekenpan van topkwaliteit heeft een dikke laag metaal over de hele bodem en zijkanten voor gelijkmatige warmtegeleiding, wat zich vertaalt in een kwalitatief betere (en meestal duurdere) koekenpan.
Inductie
Inductiekookplaten vereisen pannen met supervlakke bodems om goed te kunnen werken. Omdat een dunnere pan na verloop van tijd kromtrekt, betekent dit meestal dat je dikkere pannen van robuust metaal nodig hebt. Daarom zijn voor inductie ontworpen koekenpannen meestal duurder.
Ontwerp
Het deel dat je niet ziet bij een pan van topkwaliteit, is de tijd en technologie die in het ontwerpproces zit. Als je iets meer betaalt, vind je ontwerpkenmerken zoals schenklippen die niet morsen, koperen kernen of handgrepen die zo ontworpen zijn dat ze koel blijven aanvoelen.
Veelgestelde vragen
Welke koekenpan is het beste?
Antiaanbakpan
Voordelen:
Zeer geschikt voor delicaat voedsel zoals eieren of vis
Voedsel blijft niet aan je pan kleven
Gemakkelijk schoon te maken
Kleine hoeveelheid olie of vet nodig
Meestal goedkoper dan andere opties
Nadelen:
Kan oververhit raken
Kan geen metalen keukengerei of kookspray gebruiken
Met de hand wassen wordt aanbevolen
Oppervlak kan na verloop van tijd afschilferen of afbladderen
Niet aanbevolen voor de oven
Zal voedsel niet zo goed ‘bruinen’ (maillardreactie) als andere pannen
Gietijzer
Voordelen:
Uitstekend geschikt voor koken op hoog vuur, o.a. biefstuk en aardappelen
Zwaar en slijtvast
Gaat meer dan levenslang mee
Kan in de oven
Dubbelt als taartschaal of pizzapan
Oppervlak verbetert mettertijd
Dik, gelijkmatig oppervlak ligt plat op element voor optimale warmteoverdracht
Gemakkelijker schoon te maken (geen afwasmiddel nodig!)
Wordt extreem heet, perfect om dicht te schroeien
Meestal redelijk geprijsd
Uitstekende karamellisatie (maillardreactie) voor sauteren
Nadelen:
Zwaar om te tillen (tenzij je koksstaal, blauwstaal of AUS-ION koopt)
Moet om de zoveel tijd ingebrand worden
Alleen met de hand afwassen
Olie of vet meestal nodig voor goed resultaat
Roestvrijstaal
Voordelen:
Meestal vaatwasmachinebestendig
Gelijkmatig oppervlak ligt plat op element voor optimale warmteoverdracht
Lichter dan gietijzer
Veelzijdig kookoppervlak
Gaat lang mee en is duurzaam
Uitstekende karamellisatie (maillardreactie) bij sauteren
Reageert niet met zure voedingsmiddelen zoals wijn of tomaten
Nadelen:
Meestal duurder dan andere opties
Olie of vet meestal nodig om vastplakken te voorkomen
Langere handgrepen passen misschien niet in de oven
Kan moeilijker schoon te maken zijn
Hoe voorkom je dat voedsel aan roestvrijstaal of gietijzer blijft kleven?
Het korte antwoord is: verwarm je pan gewoon voor met een beetje olie. Het lange antwoord? Nou, eiwitten zoals biefstuk of spek hechten zich aan het metaal van de koekenpan en blijven plakken aan alle kleine oneffenheden op het oppervlak van de pan. Als je eerst olie in de pan verhit, vult de hete olie eventuele ribbels op, zodat er een gladder oppervlak ontstaat.
Als het voedsel eenmaal op de hete olie in de pan gelegd is, schroeit de olie de buitenkant van het voedsel dicht, waardoor een dun laagje stoom tussen de olie en het voedsel ontstaat. Het sissende geluid dat je hoort als je bakt is een gevolg van deze reactie, waardoor het voedsel niet meer aan de pan blijft kleven. Daarom is het belangrijk je pan eerst voor te verwarmen met olie, in plaats van voedsel meteen in een pan op kamertemperatuur te doen.
Kan ik mijn koekenpan in de oven of vaatwasser doen?
Hoewel sommige fabrikanten zeggen dat het prima is om je koekenpan in de vaatwasser te doen, raden velen het om verschillende redenen af. In tegenstelling tot wat je zou denken, is het eigenlijk beter voor je pannen om een beetje olieachtig te blijven, want dat helpt te voorkomen dat voedsel blijft kleven. Daarom is voorzichtig met de hand afwassen ideaal voor de meeste pannen. Verder kunnen de handvatten tegen andere spullen in de afwasmachine stoten en de gebruikte chemicaliën zijn niet altijd beste vriendjes met een koekenpan.
Gietijzer mag nooit in de afwasmachine, want zo wordt het ‘patina’ van olie verwijderd en moet je de pan opnieuw inbranden. Pannen met antiaanbaklaag mogen alleen op de bovenste plank van de afwasmachine, verder weg van het verwarmingselement op de bodem van je toestel. Roestvrijstaal is duurzamer en kan meestal wel in de afwasmachine, maar dit kan mogelijk de levensduur van de pan verkorten.